ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਏਅਰ ਚੀਫ ਮਾਰਸ਼ਲ ਏ.ਪੀ. ਸਿੰਘ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਟੀਚਾ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ 2047 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨੌਟਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ (ਐਚਏਐਲ) ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਾਅਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 24 ਤੇਜਸ ਹਲਕੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
8 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਿਵਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਏਅਰ ਚੀਫ ਮਾਰਸ਼ਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਗਤੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀ ਤੋਂ ‘ਬਹੁਤ ਪਿੱਛੇ’ ਹਾਂ। ਏਅਰ ਚੀਫ਼ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਥਿਆਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਸਮੇਤ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਅੱਗੇ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ‘ਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਅੜਿੱਕੇ ‘ਤੇ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਥਿਤੀ ਪਿਛਲੇ ਇਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ‘ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।” ਅਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਹਵਾਈ ਪੱਟੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਨਵੀਆਂ ਹਵਾਈ ਪੱਟੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਨੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਬਣਨ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਰੱਖਿਆ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ”ਕੁਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਜ਼ਨ ਹੈ। 2047 ਤੱਕ, ਸਾਡੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣਗੀਆਂ ਜਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਅਤੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।ਏਅਰ ਚੀਫ਼ ਮਾਰਸ਼ਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਟਕਰਾਅ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 200 ਤੋਂ 300 ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੋਂ ਖਰੀਦ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਹੋ।”
ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਟਿੱਪਣੀ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਈਰਾਨ ਵੱਲੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਤੇ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗੇ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ।ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੱਲ ਰਹੇ ਯੁੱਧਾਂ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਟੁੱਟਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਵੀ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। “ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਹੈ ਜੋ ਇਹਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ,” ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਇਕ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ।
ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਨੇ ਤੇਜਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਚਏਐਲ ਨੂੰ ਵਾਅਦੇ ਮੁਤਾਬਕ 24 ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣੇ ਹੋਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “HAL ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ 24 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਵਾਅਦਾ ਨਿਭਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ” ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ HAL ਨੂੰ 83 ਤੇਜਸ ਮਾਰਕ-1ਏ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਆਰਡਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਮਾਰਚ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣੀ ਸੀ ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਕ ਵੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਚੀਫ ਮਾਰਸ਼ਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰੂਸ ਨੂੰ ਐਸ-400 ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਸਿਸਟਮ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਯੂਨਿਟਾਂ ਮਿਲ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਯੂਨਿਟਾਂ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਤੱਕ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
